Badanie nasienia pozwala sprawdzić jakość, szybkość i mnogość plemników w męskiej spermie. Badanie to jest dla wielu mężczyzn krępujące, ale nie ma żadnego działania na zdrowie. Ocena budowy męskich narządów płciowych oraz nasienia jest łatwa, tania i pozwala szybko wydobyć m.in. przyczynę niepłodności. Głównym krokiem w kierunku oceny płodności partnera jest zrobienie badania nasienia. W klinikach można zrobić badanie na płodność u pacjenta na podstawie skierowania od lekarza, jak i bez skierowania.

Pacjent musi jednak wcześniej skontaktować się z recepcją szpitala i zarezerwować odpowiedni termin. Przygotowanie do zbadania nasienia polega na wstrzemięźliwości seksualnej przez 3-5 dni. Na wynik oczekujemy 3-4 dni robocze. Wielu badanym, mimo stworzenia odpowiednich, intymnych warunków – to badanie wydaje się krępujące, ponieważ domaga się masturbacji i wytrysku „na zawołanie”. Jednakże zbadanie spermy jest naprawdę konieczne podczas diagnostyki niepłodności. W wyniku badania podstawowego scharakteryzowane są ogólne parametry nasienia, takie jak: czas upłynnienia, objętość, lepkość, wygląd ejakulatu, pH, odsetek żywych i ruchliwych plemników, ilość plemników na 1 ml nasienia, ogólna ilość plemników w ejakulacie, obecność i ewentualnie stopień aglutynacji plemników.

Dodatkowo w badaniu podstawowym wykonany jest HOS test. Badanie HOS test (test hipoosmotyczny) mierzy integralność błon plemników, dający nam wiedzę o prawidłowej działalności i żywotności plemników. Można też wykonać badanie nasienia (infrmacje o diagnostyce niepłodności) poszerzone zawierające poza tym ocenę morfologii plemników, tj. odsetek prawidłowo zbudowanych plemników oraz odsetek różnorakich minusów budowy dotyczących główki, wstawki i witki plemnika, odsetek komórek spermatogenezy obecnych w ejakulacie, ilość leukocytów w 1 ml nasienia oraz mnogość komórek nabłonkowych i erytrocytów.

W badaniu nasienia możliwe jest też odkrycie stanów zapalnych narządów rozrodczych pacjenta, o czym mówi bytność leukocytów (krwinek białych) i odkrycie schorzenia autoimmunizacyjnego (więcej niż 20% plemników jest

okrytych przeciwciałami przeciwplemnikowymi). Jeżeli efekt badanie nasienia jest zły, należy je zrobić po około 3 miesiącach. W przypadku kolejnych anomalii konieczna jest dalsza specjalistyczna diagnostyka (np. testy czynnościowe i kontaktowe, badania hormonalne, biopsja jąder) i kuracja pod kontrolą lekarza androloga – dowiedz się więcej.

Następnym, specjalistycznym badaniem jest test SCD (Sperm Chromatin Dispersion). Jest to narzędzie do diagnostyki odsetka plemników wykazujących zwiększoną fragmentacje materiału genetycznego (DNA), która bywa jednym z głównych powodów spadku płodności mężczyzn. Duży poziom fragmentacji DNA plemników może decydować o:
– obniżonej zdolności do zapłodnienia,
– nieprawidłowościach w podziale zygoty i wczesnym rozwoju zarodka,
– częstszych, wczesnych i spontanicznych poronieniach,
– podwyższonym ryzyku uszkodzenia genomu,
– podwyższonym ryzyku przeniesienia wad genetycznych na potomków.